ئايا بةكارهيَنانى تةسبيح بؤزيكركردن دروسته؟
السلام علیكم براكانم ماوهیهك لهمهو بێش گوێم له ووتارى بهرِێز م.محمد حسان بوو دهیگوت (كه بهكارهێنانى تهزبیح بۆزیكركردن جایزه ئهكهر نهبێته رییا) بهڵام دواى پرسیاركردنم پیان ووتم (كه بهكارهێنانى تهزبیح بۆزیكر بیدعهیه بهڵام بۆخۆخافڵاندن بێى كارێكى نههی لێكراو نیه) پرسیارهكهم ئایه دهمهوىَ بۆم رِوون بێتهوه كام لهو دوو رِایه رِاسته؟.خوا پاداشتى خێرتان بداتهوه.
پێشهوا (السیوطیّ) (رِهحمهتی خوای لێبێت) دهفهرمووێت: (وَلم یُنقَلْ عَنْ أحَدٍ مِنَ السَّلفِ وَلا مِنَ الْخَلفِ المنعُ مِنْ جَوازِ عَدِّ الذكرِ بِالسَّبحَهِ بَلْ كَانَ أكثرُهُم يعُدُّونَهُ بِهَا وَلا يرَونَ ذلِكَ مَكرُوهاً). برِوانه: (الحَاوی فی الفَتَاوى) (3 /5)
واته: نهقڵ نهكراوه نه له زانایانی سهلهف و نه له زانایانی خهلهفیشهوه، كه قهدهغهیان كردبێت، كه ژماردنی زیكر به تهسبیح دروست نهبێت، بهڵكو به پێچهوانهوه زۆرێك لهوان به تهسبیح زیكریان كردووه و به ناشهرعیشیان نهزانیوه.
پێشهوا (ابنُ العُثيمِین) (رِهحمهتی خوای لێبێت) دهفهرمووێت: زیكر كردن به پهنجه خێرترو چاكتره له زیكر كردن به تهسبیح له چهند رِوویهكهوه بهم شێوهیه:
یهكهم: زیكر كردن به پهنجهكان ئهو كاره خێرهیه، كه پێغهمبهری خوا (صلى الله عليه وسلم) نیشانمانی داوه، كاتێك، كه بهلای كۆمهڵه ئافرهتێكدا تێپهرِی ئهوهبوو پێیانی فهرموو: زیكرهكان بكهن به سهری پهنجهكانتان و به پهنجهكانتان بیانژمێرن، چونكه ئهو سهر پهنجانه له پاشهرِۆژدا بهرپرسیارن و داوایان لێدهكرێت، كه بێنه قسه.
دووهم: كردنی زیكرهكان به پهنجهكان زیاتر له ئیخلاسهوه نزیكهو له رِیاوه دووره.
سێیهم: كردنی زیكرهكان به پهنجهكان زیاتر دڵی لهگهڵدا ئاماده دهبێت و خاوهنهكهی دڵی لای زیكرهكهیه، بۆیه دهبینیت ئهو كهسهی، كه به تهسبیح زیكر دهكات له كاتی زیكردا چاوی بۆ لای رِاست و چهپ دهرِوات، ئهوه نهبێت، كه ئهو كهسه زیكرهكانی به باشی ژماردبێت و دڵی لای بووبێت، بهڵكو كاتێك دهزانێت و به ئاگا دێت، دهگاته ئهو سهری تهسبیحهكهو پاشان دهڵێت: سهد جار یا ههزار جار (سُبحَانَ الله)م كردووه، بهپێچهوانهی ئهو كهسهوه، كه به پهنجهكانی زیكر دهكات، چونكه لهكاتی زیكرهكاندا دڵی ئامادهیهو دڵی لایهتیء لێی بێ ئاگا نییه.
ئهم مهسهلهیه مهسهلهیهكی خیلافییه، بهلإم بیرورِای بههێز ئهوهیه، كه زیكر به پهنجهكان بكرێت نهك به تهسبیح، خۆ ئهگهر كهسێكیش بیكات ئێمه ناڵێین بیدعهیه، بهلإم دهڵێین باشتر وایه بهپهنجهكان زیكر بكهیت، چونكه له قیامهتدا دێنه زمان و شایهتیت بۆ دهدهن، بهلإم دڵنیابه لهوهی، كه تهسبیح نهدێته زمان و نهشایهتیشت بۆ دهدات له قیامهتدا.
بهرێز/ م.عبێد فقىَ وهلاَمى ئهم پرسیارهى داوهتهوه..ژ.م.... 07701940272